Detoks, aynı şey olmasalar da genellikle “diyete” alternatif olarak kullanılır. Hatta detoks diyeti olarak haberlerde geçtiği de olur. Sonuçta kilo kaybetmek gibi ortak bir faktör var. Ancak detoks binlerce yıldır Hindistan dağlarında ve diğer Doğu kültürlerinde var olmuştur ve bir diyetten daha fazlasıdır. Peki detoks nasıl yapılır? Neden detoksa ihtiyaç duyarız ve bize nasıl yardım edebilir?
Detoks ve arınma yöntemlerinin amacı, belirli bir diyet yardımı ile toksinleri, çevresel ve kimyasal kalıntıları vücuttan atmaktır. Yani resmi olarak vücuttan toksinleri uzak tutmak ve ortadan kaldırmak anlamına gelir. Gayri resmi olarak da iç dünyamızı yenilemek ve ruhumuzu temizlemek anlamına gelir. Çeşitli araştırmalar gösteriyor ki, yediğimiz yemekler, içtiğimiz su ve aldığımız hava ile birlikte çeşitli kimyasallar da vücudumuza girmektedir. Bir arınma programına katılmanın ana sebebi, önce vücudumuzu bu kimyasallardan kurtarmak, sonra da vücudumuzu besleyici yoğun gıdalar kullanarak en uygun seviyelere geri getirmektir. Peki detoks nasıl yapılır?
Detoks Yapmak Neden Bu Kadar Önemli?
Uluslararası üne sahip olan beslenme biyokimyageri Dr. Libby’e göre, içinizde ve dışınızda detoks yapmanıza ihtiyacınız olduğunu belirten bazı semptomlarla karşılaşabilirsiniz. Bunlar:
- Soyulmalar ve tıkanıklık gibi cilt sorunları
- Ağrılı, kırmızı ya da acıyan gözler
- Geceleri saat 02:00-04:00 arası sürekli uyanmalar, özellikle de terlemeler
- Adet dönemi ile birlikte şişen göğüsler, PMS
- Kolunuzu kesip yiyebilecek kadar açlık hissi
- Kan tutması
- Sabahları kahvaltı yapmak yerine, kahve içme isteği
- Kabızlık ve Hassas Bağırsak Sendromu (IBS) gibi sindirim sorunları
- Vücuttaki yağda artış
Diğer belirtiler ise hafızada zayıflık, bilinç kaybı, alerjiler, selülit, halsizlik, kolayca sinirlenmek… Liste böyle uzayıp gider! Aslında vücudumuzun 7/24 çalışan harika bir detoksifikasyon sistemi vardır. Ancak, bu güzel sistemi başa çıkamayacağı şeylerle aşırı yüklediğimiz zamanlar olur ve yukarıdaki semptomlardan herhangi biri de bir nevi vücudumuzun yardım çığlığıdır. En büyük detoks organı olan karaciğer özellikle hassastır; alkol, kafein, ilaç ve tarım ilaçları gibi sentetik maddeler, trans yağlar, rafine şeker, enfeksiyonlar ve virüsler aşırı stres yaratır. Öyleyse nereden başlıyoruz?
Dışarıda mucize vadeden yüzlerce detoks programı var. Sizin için bir çare olabilir veya olmayabilir, fakat en azından bir şans verip, yarattığı sonuçları görmenizi tavsiye ederim.
Detoks Yaptığınızda Ne Olur?
- Zehirli maddeleri temizler
- Vücudunuzdan toksinlerin atılmasını kolaylaştırır
- Şeker, kafein, alkol, süt ürünleri, tahıllar vs. gibi yaygın yükleyicileri diyetinizden çıkararak, karaciğer üzerindeki yükü azaltır
- Ruhunuzu ve aklınızı temizler
- Mental zehirlenmeden uzak tutar. (yani negatif, kendini suçlayan düşünceler)
Ne Tür Detokslar Vardır?
- Meyve Suyu Detoksu: Su, meyve suyu, et suyu veya ikisinin kombinasyonu
- Arınma Detoksu: Çiğ ve vegan yiyecekler
- Gıda Bazlı Eliminasyon Detoksu: Abur cuburdan uzaklaşıp, vegan ve / veya organik gıda bazlı detoks
Detoks Nasıl Yapılır?
Detoks yaparken ve öncesinde ihtiyacınız olan şeyler şunlardır:
- Doktorunuzun onayını alın
- Kan testi yaptırın
- Seçtiğiniz günlük egzersizinizi yapın. ( min. 30 dk.)
- En az 8 bardak su için
- En az 7-8 saat uyuyun
- Cilt temizleme – masaj – rahatlatıcı banyo – sauna
- Hiç sosyal medya kullanmayın ya da az kullanın
- Günlük kayıtlar alın, nasıl hissettiğinizi, ne yediğinizi ve egzersiz ve rahatlama için her gün ne yaptığınızı kaydedin
- Ölçümlerinizi not alın ve öncesi ve sonrası yapın (tartılmak yerine ilerlemenizi ölçümlerle takip edin, bazen tartılar kaybettiğiniz yağları göstermez)
- Detoks programı boyunca hangi tür takviyelerin iyi gelebileceğini araştırın
- Nefes alma egzersizleri yapın
Ön Detoks Aşaması
Detoksunuza başlamanın en ideal yolu, vücudunuzu şoka sokacak ve sizi eski alışkanlıklarınıza geri itecek aşağıdaki maddeleri diyetinizden nazikçe çıkararak, birkaç gün veya daha uzun süre boyunca (size en uygun süre ne kadarsa) ön-detoks aşaması ile rahatlamak ve gevşemektir.
- Şeker, işlenmiş tüm yiyecekler, trans yağlar, alkol, un (her türü), süt ürünleri ve bazı tahıl grupları (eğer yedikten sonra şişkinlik yaratabilecek, sindirimi zorlaştırabilecek ve midenizde gaz oluşturabilecek şeyler olduğuna inanıyorsanız), yüksek şekerli bazı meyveler (muzlar, üzümler vs.).
Detoks Günleri
Ön detoksunuz tamamlandığında detoks günlerinize koşu, yürüyüş, yüzme vs. gibi seçtiğiniz egzersizler için günlük rutinler, biraz kardiyo ve rahatlamak için yoga, meditasyon ya da uzun süreli rahatlatıcı banyolar ile desteklenen besinsel eliminasyon diyetiyle başlayabilirsiniz. Bugünlerde rahatsız edici haberlerden, stresten ve olaylardan ve sosyal medyadan uzak durmak çok önemlidir.
Ayrıca tamamen ortadan kaldırmanız gereken şeyler:
- Şeker ve yapay tatlandırıcılar, tahıllar (un, yulaf, pirinç gibi), baklagiller (mercimek, fasulye gibi başlıca temel gıda maddeleri), alkol, kafein, süt ürünleri, muz, elma, portakal gibi bazı meyveler
Yani nişastasız sebzeler, çilek gibi kırmızı meyveler, kivi, limon, yağsız protein içeren yumurta, et, balık, tavuk, hindi, tofu; sağlıklı yağ içeren avokado, tohum, fındık gibi yiyecekleri tüketebilirsiniz. Ve tabi ki minimum 2 litre olacak şekilde dilediğiniz kadar su içebilirsiniz.
Detoks Yapmak İçin Kaç Güne İhtiyacım Var?
Bu tamamıyla size bağlı! Çoğu programda minimum 10 gün olmak üzere 3 haftaya kadar farklı süreler öneriliyor. Birkaç gün boyunca toksinlerin vücuttan atılması sebebiyle bazı yan etkiler yaşayabilirsiniz fakat kısa süre sonra çok daha iyi hissetmeye başlayacaksınız. Ancak hiçbir şey yapmamak yerine bir şeyler ile başlamanızı tavsiye ederim. Eğer bu sizin için ilk olacaksa ve sadece 3 günlük detoks ile başlamak isterseniz, hemen başlayın. Her detoks yaptığınızda, iradeniz ve özgüveniniz artacak ve bir dahaki detoksunuz daha uzun süreli olacaktır.
Size uygun olduğunu düşündüğünüz bir detoks programını seçin fakat başlamadan önce doktorunuzun tavsiyesini de almayı unutmayın. Özellikle de özel bir hastalığınız veya probleminiz varsa. Yüksek kan basıncı veya kalp rahatsızlığı, hipoglisemi, şeker hastalığı ya da insülin direnci, böbrek yetmezliği, ülser veya hamilelik gibi durumlardan muzdarip olan herkes, diyetinde herhangi bir değişiklik yapmadan önce doktoruna danışmalıdır.
Yani kısacası, doğru programı seçmenin sizin için birden çok faktörü vardır, sağlığınız, geçmişiniz ve beklentileriniz. Fakat en önemlisi bunu gerçekleştirmek için iradenizdir. İradeniz hazırsa, şimdi detoks nasıl yapılır birlikte göz atalım!
Detoks Nasıl Yapılır?: Önerilen Detoks Programları
Detoks nasıl yapılır? Başlangıç için size 2 tane örnek tavsiye ediyorum. Meyve Suyu Detoksu ve Dr. Mark Hyman’ın 10 günlük detoks programı.
1. Dr. Hyman’ın 10 Günlük Detoks Programı ve Günlük Yemek Planı:
Sabah: Smoothie – Kahvaltılık Detoks İçeceği
Ara Öğün: Bir avuç fındık (10-12 adet)
Öğle Yemeği:
- Sebze Çorbası ya da
- Zengin yeşillikli / sebzeli salata ek olarak protein ya da
- Proteinli sebzeler
Ara Öğün: Damak zevkine göre ‘tahin-limon’ ya da ‘gün kurusu domates’ ve çiğ sebzeler
Akşam Yemeği:
- Sebzeler (çiğ, buharda pişirilmiş ya da sotelenmiş), artı protein (ızgara, fırında veya buharda pişirilmiş)
- Zengin yahniler ve köriler, sadece tahıl olmasın!
(Tarifleri, abartmadan detoks artırıcı bitkiler, zerdeçal gibi baharatlar ve soğan, sarımsak, zencefil gibi sebzeler ile kullanın. Daha fazla tarif için blogumu kontrol edin.)
Ben Mark Hyman’ın programını hem kendim için hem müşterilerim için kullandım. Özellikle ilk defa detoks yapıyorsanız, program boyunca çok lezzetli yemekler yiyebileceğiniz gibi güzel sonuçlar elde edebileceğinizi de gördüm. Tipik olarak protein ve sağlıklı yağa yöneliktir ve et yiyebilirsiniz.
Kahvaltıdan akşam yemeğine ve cazip atıştırmalıklara kadar ilham verici tarifleri bulabileceğiniz 10 Günlük Detoks Facebook Grubum da var. Daha fazla bilgi için Dr. Mark Hyman’ın kitaplarını okumanızı ve web sitesine göz atmanızı da şiddetle tavsiye ediyorum.
2. Meyve Suyu Destekli Detoks Programları
Daha önce meyve suyu sıkmayı denediyseniz ve beğendiyseniz ya da denemeye istekliyseniz o zaman size şiddetle Meyve Suyu Destekli Detoks yapmanızı öneriyorum. Sadece meyve suları, çok fazla su ve bazen de çorba içerek tamamıyla meyve suyu ile bir detoksa başlayabilirsiniz. Bu zor bir programdır ve daha önce de söylediğim gibi büyük bir değişiklik yapmadan önce doktorunuza danışmalısınız.
Meyve suyu ve sağlıklı yemek detoksunun çok iyi bir kombinasyonu:
- Sabahları sebze ve meyve suyu (2 bardağa ek olarak ara öğünde 1 bardak)
- Öğle yemeğinde protein, sağlıklı yağ ve çok fazla sebze
- Öğleden sonrası için yeşil meyve suyu ya da ev yapımı bademli süt ya da yeşil smoothie
- Akşamları yeşil meyve suyu ve / ya da sebze çorbası ya da smoothie
Bu sırada tabi ki de şekeri, alkolü, kafeini, süt ürünlerini, unu, pirinç ve makarna gibi tüm beyaz tahıl gruplarını ve domates, patlıcan gibi bazı sebze ve meyveleri çıkarmalıyız. Eğer bu tür detoks için daha fazla ilhama ihtiyaç duyarsanız, tarifler ve fikirler için şu web siteleri ziyaret edin:
- Tarif ve meyve suyu detoks programları için çok fazla içeriği olan, Green Juice Lovers Facebook Grubu (Çoğunlukla Türkçe)
- Modern dünyada yeşil meyve suyunun çoğunlukla babası olarak bilinen ve bana ilk başlamam için ilham veren, Joe Cross. 60 gün boyunca sadece yeşil meyve suları içerek, kendisindeki değişimi gösteren belgesel filmini izlemenizi şiddetle tavsiye ediyorum. Ücretsiz bir sürü tarif alabilirsiniz
- Juice For Health web sitesi: Çiğ veya pişmiş sağlıklı yiyeceklerin bazı kombinasyonları ile meyve suyu detoksu veya meyve suyu ziyafeti -(onların dediği gibi) hakkında daha fazla bilgi edinebilirsiniz
- Ay boyunca dondurucuda saklayabileceğiniz smoothie tariflerini bulabileceğiniz Hello Glow sitesi! Çok pratik ve zekice bir fikir!
Olası Yan Etkiler
Çoğu detoks programında, vücudunuzdan toksinleri atarken ilk birkaç gün bazı yan etkiler görmeyi bekleyebilirsiniz. Başlangıçta çoğu vücut toksinler ve gıda alerjenlerinden kurtulmaya başlarken negatif tepki verebilir. Bu aslında detoksifikasyonun işe yaradığını gösterir ve bu yan etkiler bir süre sonra kaybolur. En iyisi bol bol dinlenerek yavaş bir hayat yaşamaktır ya da en azından semptomları hafifletmek için uzun ve rahatlatıcı bir banyodan sonra o günlerde yatağa erken yatmaktır. Sürecin sonunda kesinlikle daha enerjik ve hafif hissedeceksiniz!
Detoksun Yan Etkileri;
- Şişkinlik
- Kabızlık
- İshal
- Zihinsel bulanıklık
- Baş ağrıları
- Akne
Detoks Nasıl Yapılır?
Bu detaylı yazımda size detoks nasıl yapılır ve detoksun olumlu / olumsuz etkilerini anlatmaya çalıştım. Çok yakında meyve suyu ile ilgili detoks programımı yazıyor olacağım, bu yüzden blogumu ve facebook sayfalarımı yeni makaleler için takip etmenizi tavsiye ederim. E-bültenime kaydolarak yeni yazılarımdan ve programlarımdan ücretsiz şekilde haberdar olabilirsiniz.
Kendinizi tazelemek ve yeniden canlandırmak için fırsatınız olacak harika bir yaz diliyorum!
